Ba lý do khiến FDI vào Việt Nam phục hồi sau Covid-19

Đợt dịch Covid-19 bùng phát cuối tháng 4/2021 với sự xuất hiện của biến thể Delta đã gây ra những tác động lớn hơn tới nền kinh tế. Do đó, UOB đã điều chỉnh dự báo tăng trưởng GDP cả năm của Việt Nam xuống dưới 3%.

Mặc dù làn sóng lây nhiễm Covid-19 thứ tư làm chệch hướng đà tăng trưởng mạnh mẽ của Việt Nam đạt được trong 4 tháng đầu năm 2021 nhưng chia sẻ với VnEconomy, ông Harry Loh, Tổng Giám đốc Ngân hàng UOB tại Việt Nam cho rằng với việc chuyển hướng trong ứng phó với đại dịch, kinh tế Việt Nam sẽ phục hồi mạnh mẽ và dòng vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài đổ vào Việt Nam vẫn sẽ gia tăng.

Trong bối cảnh dịch Covid-19 diễn biến phức tạp tại khu vực phía Nam, ông đánh giá như thế nào về dòng vốn FDI đổ vào Việt Nam trong 10 tháng đầu năm 2021?

Khi đại dịch bùng phát vào tháng 2 năm ngoái, Việt Nam đã nhanh chóng thực hiện các biện pháp giãn cách nghiêm ngặt. Trong khi những lĩnh vực như hàng không, du lịch và khách sạn bị tác động nghiêm trọng thì xuất khẩu và tiêu dùng nội địa vẫn duy trì tốc độ mạnh mẽ cho đến hết quý đầu tiên của năm nay.

Tuy nhiên, đợt dịch Covid-19 bùng phát cuối tháng 4/2021 với sự xuất hiện của biến thể Delta đã gây ra những tác động lớn hơn tới đời sống và nền kinh tế khi phần lớn người dân vẫn chưa được tiêm chủng. Nhiều nhà máy phải tạm ngừng hoạt động để giữ an toàn cho công nhân và cắt giảm chi phí. GDP quý 3/2021 đã “rơi thẳng đứng” xuống âm 6,2% cho dù quý 3/2021 và nửa đầu quý 4/2021 là mùa cao điểm cho các đơn hàng xuất khẩu nhắm vào nhu cầu lễ hội ở Hoa Kỳ và châu Âu.

Do đó, UOB đã điều chỉnh dự báo tăng trưởng GDP cả năm của Việt Nam từ 5,5-6% xuống mức không quá 3%. Mặc dù giảm đáng kể so với tốc độ tăng trưởng GDP những năm trước song đây rõ ràng là mức lạc quan trong bối cảnh dịch Covid-19 vẫn phức tạp.

Bất chấp sự suy giảm trên tất cả các ngành, lĩnh vực kinh tế, UOB tiếp tục lạc quan về dòng vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài (FDI) chảy vào Việt Nam. Theo Bộ Kế hoạch và Đầu tư, dòng vốn FDI đăng ký quý 3/2021 đã tăng 900 triệu USD so với cùng kỳ năm trước bất chấp các giải pháp các về hạn chế đi lại. Tổng vốn FDI đăng ký 9 tháng đầu năm vẫn tăng 4,4% với 1.212 dự án đăng ký mới cho dù mặc dù giải ngân giảm nhẹ 3,5%.

Xét theo ngành, lĩnh vực công nghiệp chế biến, chế tạo dẫn đầu về thu hút đầu tư với hơn một nửa tổng vốn FDI. Các lĩnh vực khác được hưởng lợi từ FDI bao gồm sản xuất và phân phối điện, bất động sản và thương mại bán buôn và bán lẻ.

Theo ông, dịch bệnh đã ảnh hưởng như thế nào đến khu vực doanh nghiệp, đặc biệt là các doanh nghiệp FDI?

Đợt bùng phát dịch Covid-19 thứ tư ảnh hưởng chủ yếu đến cả ba lĩnh vực: công nghiệp, dịch vụ và xây dựng.

Theo Tổng cục Thống kê Việt Nam, tốc độ tăng trưởng của ngành công nghiệp giảm từ 9% năm 2019 xuống còn 3,6% trong quý 3 năm 2021. Cùng kỳ, tốc độ tăng trưởng của ngành dịch vụ và xây dựng cũng giảm lần lượt từ 7,3% xuống âm 0,7% và từ 9,1% xuống 3,1%.

Trong bối cảnh khoảng 70% hàng hóa xuất khẩu được tạo ra bởi các doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài, việc tạm ngừng hoạt động trong thời gian giãn cách xã hội cũng tác động rất lớn đến thương mại. Lần đầu tiên kể từ năm 2015, tình trạng nhập siêu quay trở lại vào tháng 9/2021 với mức 3,4 tỷ USD.

Trong bối cảnh khó khăn như vậy, ông dự báo như thế nào về triển vọng kinh tế Việt Nam cuối năm 2021, đầu năm 2022?

Mặc dù làn sóng lây nhiễm Covid-19 thứ tư đã làm chệch hướng đà tăng trưởng mạnh mẽ của Việt Nam đạt được trong 4 tháng đầu năm 2021 nhưng người dân Việt Nam đã hợp tác mạnh mẽ với Chính phủ trong việc ứng phó nhanh chóng với đại dịch.

Các công ty đã thích ứng, nắm bắt và từng bước ứng dụng công nghệ số trong các mô hình thực tiễn kinh doanh. Điều này sẽ giúp thúc đẩy việc thực hiện cuộc CMCN 4.0 của quốc gia. Tương tự như những gì chúng tôi thấy ở các thị trường khác, UOB tin rằng kinh tế Việt Nam sẽ phục hồi mạnh mẽ khi mở cửa trở lại với việc nới lỏng dần các hạn chế đi lại và niềm tin của người tiêu dùng tăng lên.

Bên cạnh việc triển khai nhiều biện pháp cứu trợ, Chính phủ Việt Nam đã công bố các kế hoạch hỗ trợ phục hồi kinh tế gồm 6 trụ cột ưu tiên bao gồm khôi phục chuỗi cung ứng, thúc đẩy sản xuất, thúc đẩy đầu tư quy mô lớn, giải quyết những khó khăn của các doanh nghiệp bao gồm cả các công ty FDI đang gặp phải, cải thiện thể chế theo tiêu chuẩn quốc tế và phát triển nguồn nhân lực.

Cùng với nỗ lực của Chính phủ trong việc hỗ trợ nền kinh tế, Ngân hàng Nhà nước Việt Nam (NHNN) đã đưa ra các chính sách và chỉ đạo kịp thời đối với lĩnh vực ngân hàng. Đó là việc cho phép tái cơ cấu nợ với các khách hàng đủ điều kiện, giảm lãi suất quy định và khuyến khích các ngân hàng miễn hoặc giảm phí giao dịch.

Trong thời điểm khó khăn này, UOB Việt Nam vẫn kiên định hỗ trợ khách hàng khắc phục tình trạng Covid-19 theo định hướng của NHNN. Chẳng hạn, UOB Việt Nam đã khởi động chương trình hỗ trợ vào tháng 3/2020 để hỗ trợ những khách hàng đang gặp khó khăn về tài chính. Chúng tôi cũng đã chủ động rà soát, giảm lãi suất cho vay và miễn, giảm phí chuyển tiền. Ngoài ra, chúng tôi khuyến khích khách hàng sử dụng các giao dịch không dùng tiền mặt trong bối cảnh thực hiện giãn cách xã hội và hạn chế tiếp xúc.

Trong bối cảnh như vậy, UOB dự báo như thế nào về dòng vốn FDI vào Việt Nam trong thời gian tới, thưa ông?

Theo tôi, dòng vốn FDI sẽ duy trì khả năng phục hồi do ba nguyên nhân chính.

Thứ nhất, bất chấp những trở ngại từ các hạn chế và cấm đi lại liên quan đến Covid-19, vốn FDI vẫn chảy mạnh mẽ vào Việt Nam. Vốn FDI đăng ký tăng gần 1 tỷ USD trong quý 3 là điều đáng khích lệ trong khi vốn FDI giải ngân cũng ở mức khả quan.

Thứ hai, xuất khẩu sang Hoa Kỳ và Châu Âu vẫn đang tăng mạnh, mặc dù với tốc độ chậm hơn. Tổng kim ngạch xuất khẩu sang Hoa Kỳ trong 9 tháng đầu năm nay đạt gần 70 tỷ USD, cao hơn nhiều so với kim ngạch xuất khẩu cả năm 2019. Việt Nam tiếp tục là nhà xuất khẩu lớn nhất và cũng là nhà nhập khẩu lớn nhất của Hoa Kỳ.

Thứ ba, tỷ lệ tiêm chủng trên toàn quốc đã được cải thiện đáng kể từ mức gần như bằng 0 lên hơn 20% chỉ trong vòng 5 tháng. Tại TP.HCM, tỷ lệ tiêm chủng cải thiện rất nhanh, đạt gần 80%. Tỷ lệ này không chỉ có ý nghĩa trong việc bảo vệ cộng đồng tốt hơn mà còn cho phép nhà máy được sớm hoạt động trở lại.

Vì vậy, UOB lạc quan với sự chuyển biến gần đây của Việt Nam và tin rằng các hoạt động kinh tế sẽ khởi sắc trở lại sau kỳ nghỉ Tết khi người lao động nhập cư cùng gia đình trở về TP.HCM và các thành phố lớn khác. Chúng tôi cũng hy vọng rằng các chuyến bay du lịch và thương mại sẽ sớm trở lại hoạt động bình thường và điều này sẽ thúc đẩy nền kinh tế hơn nữa.

Là đối tác hợp tác với Bộ Kế hoạch và Đầu tư trong việc xúc tiến đầu tư trực tiếp nước ngoài, UOB sẽ có kế hoạch như thế nào trong thời gian tới?

UOB đã và đang giúp các khách hàng trong khu vực đầu tư vào Việt Nam và chúng tôi đã đẩy mạnh nỗ lực của mình kể từ năm 2013 khi thành lập Bộ phận Tư vấn FDI tại đây.

Năm 2015, UOB đã ký Biên bản ghi nhớ (MOU) với Cục Đầu tư nước ngoài (FIA) để thúc đẩy đầu tư xuyên biên giới. Kể từ đó, chúng tôi đã hỗ trợ hơn 150 công ty nắm bắt cơ hội tại Việt Nam, giúp tạo điều kiện thuận lợi cho khoảng 51.000 tỷ đồng vốn FDI, tạo ra khoảng 17.000 việc làm.

Với việc gia hạn MOU với FIA vào tháng 11/2020, chúng tôi đặt mục tiêu thúc đẩy hơn 25.000 tỷ đồng vốn FDI vào Việt Nam trong tương lai gần. Những khoản đầu tư nước ngoài như vậy sẽ mang lại lợi ích cho các doanh nghiệp nhỏ và vừa trong nước vì họ là một phần quan trọng của chuỗi giá trị ngành. Hơn 2.000 việc làm cũng được dự báo sẽ được tạo ra tại Việt Nam từ làn sóng đầu tư tiếp theo.

Cùng với FIA, chúng tôi sẽ tiếp tục tổ chức hội thảo trên web với các diễn giả từ các đối tác trong hệ sinh thái của chúng tôi, bao gồm các cơ quan chính phủ, công ty tư vấn và các công ty đa quốc gia, để chia sẻ kiến ​​thức chuyên môn và thực tiễn tốt nhất của họ về đầu tư vào Việt Nam.

Chúng tôi cũng hợp tác chặt chẽ với Trung tâm Xúc tiến đầu tư miền Nam (IPCS), kết nối các nhà đầu tư với IPCS, sau đó sẽ chia sẻ thông tin và hướng dẫn về các chính sách liên quan đến đầu tư và các thủ tục liên quan chẳng hạn như cách xin giấy chứng nhận đăng ký đầu tư một cách hiệu quả.

Chúng tôi rất vinh dự khi nỗ lực thúc đẩy FDI vào Việt Nam được ghi nhận với việc Bộ Kế hoạch và Đầu tư trao Bằng khen cho UOB vào năm 2021. Chúng tôi sẽ tiếp tục làm việc với các cơ quan bao gồm FIA để cung cấp cho các công ty trên toàn mạng lưới của Tập đoàn UOB những hiểu biết sâu sắc về địa phương, hỗ trợ gia nhập thị trường và các giải pháp tài chính thích hợp khi họ đầu tư vào Việt Nam. Cùng với đó, chúng tôi cũng mong muốn giúp đỡ nhiều hơn nữa các doanh nghiệp Việt Nam mở rộng ra khu vực và thế giới.