Rivian, tham vọng “hạ bệ” Tesla của Jeff Bezos
Từ lâu, Tesla – công ty do ông Musk nắm quyền kiểm soát – đã thống trị lĩnh vực xe điện trên thế giới. Gần đây, Tesla đã thiết lập một cột mốc quan trọng khi giá trị vốn hoá thị trường của công ty vượt ngưỡng 1 nghìn tỷ USD.
Tuy nhiên, Tesla cũng đang đối mặt với sự cạnh tranh quyết liệt từ nhiều phía, bao gồm các hãng xe truyền thống như GM, Ford, Toyota, BMW, Daimler… mạnh tay rót hàng tỷ USD để phát triển xe điện, và cả những startup trong lĩnh vực này.
Tuần trước, Rivian – một startup ô tô điện còn ít được biết đến – đã chạm mốc vốn hoá 100 tỷ USD ngay trong phiên giao dịch đầu tiên trên sàn chứng khoán ở New York, Mỹ. Cuộc chào sàn thành công của Rivian có được là nhớ một phần quan trọng vào sự hậu thuẫn của một nhân vật đặc biệt, và đó không ai khác chính là Jeff Bezos – nhà sáng lập kiêm CEO của “đế chế” bán lẻ trực tuyến Amazon.com.
Ông Bezos và ông Musk được xem như một “kỳ phùng địch thủ” của nhau.
Hai doanh nhân này đã không ngừng hoán đổi nhau hai vị trí cao nhất trong xếp hạng giàu của thế giới, và ở thời điểm hiện tại, ông Musk đang đứng ở ngôi vị số 1 trong xếp hạng Bloomberg Billionaires Index, còn ông Bezos xếp thứ hai. Cách đây ít lâu, ông Musk đã “chế nhạo” vị trí này của ông Bezos bằng một dòng tweet gồm biểu tượng “huy chương bạc”.
Từ nhiều năm qua, hai ông chạy đua quyết liệt trong lĩnh vực khai phá vũ trụ, bằng cuộc cạnh tranh giữa SpaceX – công ty của ông Musk, và Blue Origin – công ty của ông Bezos. Hiện Blue Origin đang kiện Cơ quan Hàng không vũ trụ Mỹ (NASA) về việc cơ quan này trao cho SpaceX hợp đồng phát triển tàu đổ bộ nhằm đưa con người trở lại Mặt Trăng.
Mùa hè vừa qua, khi ông Bezos trở thành doanh nhân Mỹ đầu tiên bay vào rìa vũ trụ trên con tàu du hành cho chính mình sở hữu, những chiếc bán tải điện Rivian đã chở ông và các nhà du hành bay cùng tới bãi phóng ở miền Tây bang Texas, rồi chở họ về thành phố sau chuyến đi lịch sử.
Sự xuất hiện của những chiếc xe điện Rivian trong sự kiện được cả thế giới quan tâm đó, dĩ nhiên, là một cách quảng cáo sản phẩm có chiến lược mà ông Bezos đã đích thân lựa chọn. Ở thời điểm đó, Rivian vẫn còn là một công ty tư nhân gần như chưa đưa ra được bất kỳ một sản phẩm nào ra thị trường.
Tesla đã đặt cược lớn vào Rivian vào năm 2019 bằng cách mua lại cổ phần 20% trong công ty này. Ông Bezos – vốn là một người cực kỳ tính toán – đã cùng lúc đưa hai dự án kinh doanh mới của mình là Blue Orgin và Rivian lên sân chơi toàn cầu.
Trên hết, động thái này là một “câu trả lời” nhằm thẳng vào ông Musk.
Vụ IPO của Rivian - cuộc chào sàn lớn nhất của một công ty Mỹ kể từ khi Facebook trở thành doanh nghiệp đại chúng vào năm 2012 – được đánh giá là mang lại cho Bezos một thắng lợi trong cuộc cạnh tranh với Musk.
Cách đây 2 năm, Amazon dẫn đầu một cuộc rót vốn 700 triệu USD vào Rivian và tuyên bố đặt mua của công ty này 100.000 xe bán tải điện. Ở thời điểm đó, lĩnh vực xe điện đã rất đông những cái tên mới như Nikola, Lordstown và Fisker – tất cả đều đặt tham vọng trở thành “the next big thing” (tạm dịch: “thứ to lớn tiếp theo”). Kể từ vụ rót vốn của Amazon và tiếp đó là vốn từ Ford, Rivian đã thu hút sự chú ý nhiều hơn, trong khi các đối thủ Nikola và Lordstown gặp khó khăn vì bị cơ quan chức năng điều tra.
Tuy nhiên, Rivian cũng có thể “cảm ơn” Musk vì đã tạo ra một “cơn sốt” cổ phiếu xe điện khiến giới đầu tư đam mê trong mấy năm qua. Nhiều nhà phân tích cho rằng Tesla, với giá trị vốn hoá khoảng 1 nghìn tỷ USD, đang được định giá quá cao so với giá trị thực. Nhưng mặc những đánh giá như vậy, cổ phiếu Tesla vẫn cứ tăng giá.
Nỗi sợ bỏ lỡ cơ hội (FOMO) là một lực lượng hùng mạnh ở Phố Wall, và những người đã bỏ lỡ cơ hội mua cổ phiếu Tesla cách đây 1 thập kỷ có thể “làm lại” bằng cách mua cổ phiếu Rivian – startup 12 năm tuổi, lỗ hơn 2 tỷ USD từ đầu năm ngoái đến nay, và đến cuối tháng 10 mới bàn giao được 53 xe cho khách mua, nhưng đang có mức vốn hoá lớn hơn cả Ford và GM.
Không ai có thể đoán trước liệu Rivian có đáp ứng được kỳ vọng của các nhà đầu tư hay không. Đối với mỗi nhà đầu tư, sự an tâm khi mua cổ phiếu Rivian có thể đến từ việc công ty này được hậu thuẫn bởi một nhân vật mạnh về tài chính và táo bạo trong kinh doanh như Bezos.
Đầu tư luôn có rủi ro, nhưng có một điều mà nhà đầu tư có thể tin tưởng. Đó là những người siêu giàu như Bezos thường tìm cách đè bẹp đối thủ bằng cách mua hẳn một công ty để cạnh tranh.
