Toyota đang đầu tư 35 tỷ USD vào xe điện nhưng đã quá muộn?
Tính toán của Toyota
Toyota từng được coi là nhà tiên phong trong lĩnh vực xe xanh. Nhà sản xuất này đã giới thiệu Prius, loại xe hybrid phổ biến trên thế giới vào năm 1997. Prius kết hợp động cơ đốt xăng với mô-tơ điện và pin nhỏ. Điều này cho phép người lái xe tăng đáng kể khả năng tiết kiệm nhiên liệu so với ô tô chạy bằng động cơ đốt trong truyền thống.
Công nghệ mới đã chứng tỏ là một cơn sốt bán hàng. Toyota đã cung cấp các phiên bản hybrid của phần lớn các dòng sản phẩm còn lại của mình. Nhà sản xuất ô tô đã bán được tổng cộng 20 triệu xe hybrid, xe tải và SUV trên toàn thế giới và 5,4 triệu chiếc chỉ riêng ở Mỹ.
Nhưng trong khi chờ đợi, các nhà sản xuất ô tô khác, được thúc đẩy bởi quy định ngày càng chặt chẽ hơn của chính phủ và sự thành công của những người mới như Tesla bắt đầu đầu tư vào xe điện hoàn toàn.
Trong một thời gian dài, các nhà lãnh đạo của Toyota đã lập luận rằng có những thách thức kỹ thuật cơ bản đối với xe điện chạy bằng pin đó là chúng mất nhiều thời gian để sạc, yêu cầu pin nặng và đắt tiền và phạm vi hoạt động vẫn còn hạn chế.
Các nhà phân tích ngành công nghiệp ô tô cho biết những lập luận đó giờ đây ít có giá trị hơn do những cải tiến gần đây trong công nghệ pin. Quan trọng hơn, các công ty đã tìm thấy một trường hợp kinh doanh mạnh mẽ cho xe điện chính là Tesla hiện là thương hiệu xe sang hàng đầu tại Mỹ.
Khoản đầu tư mới trị giá 35 tỷ USD của Toyota, được công bố vào tháng 12 năm 2021, bao gồm kế hoạch giới thiệu 30 mẫu xe điện vào năm 2030. Con số này chỉ bằng gần một phần tư trong số hơn 130 mẫu xe mà hãng hiện đang sản xuất.
Tuy nhiên, cùng lúc đó, Toyota cho biết họ sẽ đầu tư một khoản tiền tương đương vào xe hybrid và xe chạy bằng pin nhiên liệu hydro.
Gartner, một công ty nghiên cứu ngành ô tô, kỳ vọng động cơ đốt xăng sẽ vẫn chiếm khoảng 50% doanh số bán hàng vào đầu những năm 2030.
Mike Ramsey, phó chủ tịch nhóm nghiên cứu CIO của Gartner cho biết: “Chúng tôi vẫn nghĩ rằng trong 10 năm nữa, 50% doanh số bán xe mới sẽ là xăng. Và nếu bạn nhìn vào dấu ấn toàn cầu, điều đó gần như chắc chắn sẽ đúng, bởi vì bạn sẽ không thấy ở Nigeria, ở Iran, ở Indonesia, một giai đoạn 50% thị phần cho xe điện”.
Xây dựng nền tảng dành riêng cho EV mới
Toyota thực tế đang xem xét triển khai một nền tảng sản xuất mới được thiết kế dành riêng cho xe điện, một phần trong nỗ lực cải tiến nhằm tìm ra công thức để tạo ra một số lượng lớn xe điện có lãi.
Chủ tịch Toyota Akio Toyoda cho biết công ty ô tô Nhật Bản đang xem xét một nền tảng — một nền tảng chung mà trên đó có thể xây dựng nhiều mẫu ô tô khác nhau — khác với nền tảng đang làm nền tảng cho xe điện hiện tại của nhà sản xuất ô tô.
Ông Toyoda nói: “Xe điện cần được xem xét một cách độc lập thay vì chuyển đổi các phương tiện hiện có thành xe điện”.
Nền tảng mới dành riêng cho xe điện sẽ thể hiện một bước tiến đáng kể trong đầu tư từ kiến trúc xe điện hiện tại của Toyota, vốn được tái sử dụng một phần từ thiết kế hiện tại dành cho xe chạy bằng xăng. Một nền tảng mới bao gồm các bộ phận tiêu chuẩn hóa, được tối ưu hóa cho xe điện có thể giúp tăng khối lượng, tiết kiệm chi phí trong dài hạn.
Xây dựng một doanh nghiệp EV có lợi nhuận đã chứng tỏ là thách thức đối với các nhà sản xuất ô tô truyền thống. Trong khi doanh số bán xe điện đang tăng lên, những người mới nổi tiếng như Tesla Inc. và BYD Co. của Trung Quốc chiếm phần lớn mức tăng trưởng đó.
Toyota sẽ không phải là nhà sản xuất ô tô lâu đời đầu tiên giới thiệu nền tảng dành riêng cho EV. Các đối thủ cạnh tranh toàn cầu khác đã đi theo hướng đó, bao gồm General Motors Co. với nền tảng Ultium và Volkswagen AG. Họ đang đi theo bước chân của Tesla, công ty hoàn toàn là một công ty EV kể từ khi thành lập.
Cho đến nay, các nhà sản xuất ô tô truyền thống đã không giành được nhiều hơn một con số thị phần trên thị trường xe điện. Các mẫu xe điện mà các nhà sản xuất ô tô truyền thống bán thường ít sinh lời hơn so với ô tô đốt trong, thậm chí một số còn thua lỗ do chi phí linh kiện cao như pin.
Trong nỗ lực tạo ra lợi nhuận cho xe điện, “mọi người đều đang gặp khó khăn”, ông Toyoda nói. Ông nói thêm rằng các điều kiện có thể trở nên tồi tệ hơn do giá tài nguyên tăng cao.
“Các quy định đã thúc đẩy một cuộc chạy đua loại bỏ xe điện càng sớm càng tốt, nhưng đó không phải là cách tiếp cận của Toyota”, Ông Toyoda nhấn mạnh.
Chi phí cao của xe điện ngày nay là một lý do khiến Toyota cho biết họ tin rằng họ nên phòng ngừa rủi ro bằng cách tiếp tục đầu tư vào nhiều lựa chọn phương tiện bao gồm xe hybrid xăng-điện và chạy bằng hydro.
Tại triển lãm xe hơi mới đây, Toyota đã trưng bày hai phiên bản ý tưởng của những chiếc xe Toyota cổ điển đã được sửa đổi để chạy bằng pin và hydro. Ông Toyoda cho biết các phương tiện này minh họa cách các công nghệ mới có thể giảm lượng khí thải của ô tô đang lưu thông trên đường ngày nay.
“Xét về quy mô, đó là quy mô của một công ty ô tô lớn”, ông Toyoda nói. Toyota đang bắt đầu chuẩn bị cho mục tiêu năm 2030 và việc đạt được lợi nhuận.
Theo những người tại công ty này, một nền tảng chuyên dụng sẽ là một phần trong quá trình suy nghĩ lại rộng rãi hơn của Toyota nhằm xây dựng quy mô trong hoạt động kinh doanh xe điện của mình. Họ cho biết chiến lược này bao gồm đầu tư vào các công nghệ EV có thể cải thiện hiệu quả đối với khối lượng sản xuất lớn và tăng lợi nhuận.
Một số chuyên gia trong ngành đã chỉ ra rằng việc phát triển một nền tảng EV chuyên dụng là một bước cần thiết để Toyota tăng cường thúc đẩy EV của mình. Xe điện chiếm chưa đến 1% doanh số bán lẻ của Toyota và Lexus trong năm tính đến tháng 11.
Takaki Nakanishi, người đứng đầu Viện nghiên cứu Nakanishi của công ty tư vấn ô tô có trụ sở tại Tokyo, cho biết: “Cho đến khi Toyota hoàn toàn củng cố chiến lược của mình, hãng có thể gặp khó khăn trong việc cạnh tranh trong lĩnh vực xe điện. Đồng thời, Toyota đã xây dựng công việc kinh doanh của mình xung quanh việc thực hành đấu tranh, học hỏivà cuối cùng trở nên mạnh mẽ hơn”.
Ông Nakanishi nhận định: “Một khi Toyota hoàn toàn bắt đầu hoạt động vào khu vực sản xuất quy mô lớn thì cuối cùng hãng có thể giành chiến thắng. Trận chiến vẫn còn dài”.
